Türkiye’de araç sahipleri için yakıt verimliliği ve maliyet tasarrufu her zaman öncelikli bir konudur. Bu bağlamda, sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) sistemleri, on yıllardır en popüler alternatif yakıt çözümü olarak öne çıkmaktadır. Ancak LPG’ye geçiş yapmayı düşünen veya mevcut LPG’li aracının performansından emin olmak isteyen pek çok sürücünün kafasında temel sorular vardır: LPG sistemi tam olarak nedir, motoru nasıl etkiler ve en önemlisi, motora zarar verir mi?
Oto.net.tr olarak hazırladığımız bu detaylı rehberde, LPG sistemlerinin karmaşık teknik yapısını anlaşılır bir dille inceleyeceğiz. Çalışma prensibinden potansiyel risklere, doğru bakım stratejilerinden yaygın arıza çözümlerine kadar bilmeniz gereken her şeyi adım adım ele alacağız. Amacımız, size pratik, güvenilir ve teknik olarak doğru bilgiler sunarak, LPG sisteminizle ilgili bilinçli kararlar almanızı sağlamaktır.
Uyarı: Bu makaledeki bilgiler, genel bilgilendirme amaçlıdır. LPG sistemi yüksek basınçlı yakıtlarla çalıştığından, herhangi bir tamir, montaj veya büyük bakım işlemi için yetkili ve sertifikalı bir LPG uzmanına veya servise başvurmanız hayati önem taşır. Kendi başınıza müdahale etmeye çalışmak ciddi güvenlik riskleri taşır.
1. LPG Sistemi Nedir ve Neden Bu Kadar Yaygındır?
LPG (Liquefied Petroleum Gas), çoğunlukla propan ve bütan gazlarının karışımından oluşan bir hidrokarbon yakıttır. Yüksek basınç altında sıvılaştırıldığı için depolanması kolaydır ve benzinli motorlara uygulanabilen özel bir dönüşüm sistemi aracılığıyla kullanılır.
1.1. LPG’nin Tarihsel Gelişimi ve Türkiye’deki Yeri
LPG, 2025’lerden itibaren alternatif yakıt olarak kullanılmaya başlanmış, ancak modern sıralı enjeksiyon sistemlerinin gelişimiyle (özellikle 2025’li yılların başından itibaren) yaygınlaşmıştır. Türkiye, Avrupa’da ve hatta dünyada LPG kullanımının en yoğun olduğu ülkelerden biridir. Bunun temel nedeni, LPG’nin benzin ve dizele göre genellikle daha uygun fiyatlı olması ve önemli ölçüde işletme maliyeti avantajı sunmasıdır.
1.2. Sıralı Enjeksiyon Sistemi (Yaygın Kullanım)
Günümüzde piyasadaki araçların büyük çoğunluğunda kullanılan sistem, “Sıralı Enjeksiyon LPG Sistemi”dir. Bu sistem, aracın orijinal motor kontrol ünitesi (ECU) ile senkronize çalışır ve yakıtı silindirlere sırasıyla, benzin enjeksiyon zamanlamasına paralel olarak gönderir. Bu, daha verimli yanma ve benzinli performansa yakın bir sürüş deneyimi sağlar.
- Avantajları: Yüksek verimlilik, daha düşük CO2 emisyonu (benzine göre), uzun vadede yakıt maliyeti tasarrufu.
- Dezavantajları: İlk kurulum maliyeti, periyodik bakım gereksinimi, stepne veya bagaj alanının bir kısmının kaybı.
2. LPG Sistemi Nasıl Çalışır? Adım Adım Teknik İşleyiş
LPG sistemi, benzinli motorun karmaşık bir adaptasyon sürecini yönetir. Aracınız benzinle çalışmaya başlar, belirli bir sıcaklığa ulaştıktan sonra otomatik olarak LPG’ye geçer. Peki bu geçiş sırasında yakıt, motora ulaşana kadar hangi aşamalardan geçer?
2.1. Ana Bileşenler ve Görevleri
a) LPG Tankı ve Multivalf
LPG, yüksek basınç altında sıvı halde depolanır. Tank, genellikle simit veya silindir şeklinde olup, bagajda yer alır. Multivalf (Çoklu Valf) tankın üzerinde yer alır ve sistemin beynidir:
- Tanktaki yakıt seviyesini gösterir.
- Maksimum dolum seviyesini (%80) otomatik olarak keser.
- Aşırı basınç veya sıcaklık durumunda gaz salınımını sağlar (Güvenlik).
- Sistem kapandığında yakıt akışını keser.
b) LPG Regülatörü (Beyin/Buharlaştırıcı)
Regülatör, LPG sisteminin en kritik parçasıdır. Tanktan gelen yüksek basınçlı sıvı yakıtı önce ısıtır, ardından gaz fazına (buhar) dönüştürür ve motorun ihtiyacına uygun düşük ve sabit bir basınca düşürür. Regülatör, bu ısıtma işlemini motorun soğutma suyu yardımıyla yapar, bu yüzden motor suyu belirli bir sıcaklığa ulaşmadan (genellikle 30-40°C) LPG’ye geçiş gerçekleşmez.
c) LPG ECU (Elektronik Kontrol Ünitesi)
LPG sisteminin beynidir. Benzin ECU’sundan gelen sinyalleri (enjeksiyon süresi, motor devri, sıcaklık) alır ve buna göre LPG enjektörlerine ne kadar gaz göndereceğine karar verir. LPG ECU’su, yakıt haritasını (kalibrasyon) benzin haritasına uygun hale getirir.
d) LPG Enjektörleri
Bunlar, gaz halindeki LPG’yi doğrudan emme manifolduna gönderen hassas parçalardır. Benzin enjektörlerine benzer şekilde çalışırlar ancak gazı püskürtürler. Kaliteli ve hızlı enjektörler, motor performansının korunmasında hayati rol oynar.
e) Filtreler
Sistemde iki temel filtre bulunur: Sıvı faz filtresi (regülatöre girmeden önce) ve gaz faz filtresi (regülatörden çıktıktan sonra). Bu filtreler, LPG içerisindeki olası kalıntıları ve yağları tutarak regülatörün ve enjektörlerin tıkanmasını önler. Periyodik bakımla değiştirilmeleri zorunludur.
2.2. Sıralı Çalışma Prensibi Özeti
- Başlatma: Motor, soğukken benzinle çalışır.
- Isınma ve Geçiş: Soğutma suyu regülatörü ısıtmak için yeterli sıcaklığa (örneğin 35°C) ulaştığında, LPG ECU’su geçiş sinyali verir.
- Basınç Düşürme: Yüksek basınçlı sıvı LPG tanktan gelir ve regülatörde motor suyu ile ısıtılarak gaz haline dönüşür. Basınç düşürülür.
- Enjeksiyon: LPG ECU’su, benzin enjeksiyon sinyallerini taklit ederek gaz enjektörlerine sinyal gönderir. Gaz, emme manifolduna püskürtülür.
- Yanma: LPG/Hava karışımı silindirde ateşlenir ve motor çalışmaya devam eder.
Bu karmaşık süreç, doğru kalibrasyon ile sorunsuz çalışır ve sürücü, gaz pedalına bastığında LPG sisteminin nasıl çalıştığını genellikle fark etmez bile.
3. LPG Motora Zararlı Mı? Mitler ve Gerçekler
En sık karşılaşılan ve en çok merak edilen soru budur. Doğru kurulum, kaliteli ekipman ve düzenli bakım yapıldığı sürece modern sıralı LPG sistemleri, motora doğrudan ve kabul edilemez bir zarar vermez. Ancak, LPG’nin kimyasal yapısından kaynaklanan farklılıklar, bazı motor bileşenleri üzerinde benzine göre farklı etkiler yaratabilir.
3.1. Neden Zararlı Olduğu Düşünülüyor? (Teknik Nedenler)
LPG, benzinden farklı bir yakıttır ve bu farklar, motorun ömrünü etkileyebilir:
a) Daha Yüksek Yanma Sıcaklığı
LPG, benzine göre daha yüksek sıcaklıkta yanma eğilimi gösterir. Bu durum, özellikle motorun uzun süre yüksek devirde kullanılması durumunda kendini gösterir.
b) Yağlama Eksikliği (Sübaplar İçin)
Benzin, motorun emme ve egzoz subaplarına ulaşırken sıvı yakıt olarak hafif bir yağlama ve soğutma etkisi sağlar. LPG ise gaz fazında yandığı için bu yağlama ve soğutma etkisini sağlamaz. Bu durum, özellikle sertleştirilmemiş subap yuvalarına sahip eski veya bazı Japon/Kore motorlarında zamanla aşınmaya (sübap yuvası çekmesi/erimesi) yol açabilir.
c) Zayıf Karışım Riski
Eğer LPG sistemi iyi kalibre edilmemişse veya regülatör arızalıysa, motor zengin (fazla yakıt) veya zayıf (az yakıt) karışımla çalışabilir. Zayıf karışım, yanma sıcaklığını aşırı derecede artırır ve subaplara ciddi zarar verebilir. Bu, LPG sisteminden kaynaklanan en büyük zarar riskidir.
3.2. Zararı Önleme Yolları ve Gerekli Çözümler
Modern teknoloji, bu riskleri en aza indirmiştir. LPG’nin potansiyel zararlarını engellemek için üç temel çözüm yöntemi vardır:
Çözüm 1: Subap Yağlama Sistemleri (Valve Care)
Özellikle hassas subaplara sahip araçlar için, LPG montajında subap koruyucu (yağlama) kitlerinin kullanılması önerilir. Bu sistemler, subap yuvalarını ekstra bir sıvı ile yağlayarak aşınmayı yavaşlatır. Bu sistemlerin düzenli kontrolü ve sıvısının takviyesi zorunludur.
Çözüm 2: Periyodik Subap Ayarı ve Kontrolü
LPG ile çalışan bazı motorlarda, subap boşluklarının (ayarlarının) benzine göre daha sık kontrol edilmesi ve ayarlanması gerekebilir. Gevşek veya sıkı subap ayarı, hem performansı düşürür hem de motor ömrünü kısaltır. Subap ayarı, ustalık gerektiren bir işlemdir.
Çözüm 3: Doğru Kalibrasyon ve Kaliteli Ekipman
Motora zarar vermemenin en kritik yolu, LPG sisteminin aracın benzin haritasına %100 uyumlu olarak kalibre edilmesidir. Kaliteli enjektörler, hızlı tepki vererek motorun her devirde doğru karışımı almasını sağlar. Ucuz ve kalitesiz ekipmanlar, uzun vadede motora zarar verme potansiyeline sahiptir.
Önemli Çıkarım: LPG’nin motora zararı, yakıtın kendisinden ziyade, montaj kalitesinin düşüklüğünden, yanlış kalibrasyondan ve ihmal edilmiş bakımdan kaynaklanır. Sisteminizi yetkili ve güvenilir bir servise kurdurmanız ve bakımlarını aksatmamanız, motorunuzun ömrünü korumanın anahtarıdır.
4. Yaygın LPG Arızaları ve Çözüm Kılavuzu
LPG sistemleri, karmaşık elektronik ve mekanik parçalardan oluştuğu için zaman zaman arızalar gösterebilir. Bu arızaların büyük bir kısmı genellikle basit bakım eksikliklerinden kaynaklanır.
4.1. Sık Karşılaşılan Arıza Belirtileri
a) LPG’ye Geçerken Tekleme veya Stop Etme
Bu, en yaygın sorunlardan biridir. Motor, benzin modundan LPG moduna geçerken (özellikle soğuk havalarda), tekleme yapar veya motor durur.
- Olası Nedenler: Regülatörün yeterince ısınamaması, regülatör diyaframının eskimesi (sertleşmesi), gaz fazı filtresinin tıkanması, yanlış sıcaklık ayarı (aracın geçiş sıcaklığının çok düşük ayarlanması).
- Çözüm: Filtrelerin değiştirilmesi, regülatör kontrolü ve gerekirse değişimi, sıcaklık sensörünün kontrolü.
b) Yakıt Tüketiminde Anormal Artış
Beklenmedik şekilde yüksek LPG tüketimi, tasarrufunuzu sıfırlayabilir.
- Olası Nedenler: Kaçaklar (hortumlarda veya bağlantı noktalarında), regülatör arızası (fazla gaz gönderme), yanlış LPG kalibrasyonu (aşırı zengin karışım), LPG enjektörlerinin aşınması.
- Çözüm: Basınç ve kaçak testi yapılması, kalibrasyonun yeniden ayarlanması, enjektörlerin bakımı veya değişimi.
c) Motor Arıza Lambasının Yanması (Check Engine Light)
Benzinde sönük olan motor arıza lambası, LPG’ye geçince yanmaya başlıyorsa, bu genellikle yakıt karışımı sorunlarına işaret eder.
- Olası Nedenler: Zayıf veya aşırı zengin karışım (yanlış kalibrasyon), lambda sensörünün (oksijen sensörü) yanlış okuma yapması, gaz enjektörlerinin tıkanması.
- Çözüm: Arıza kodlarının okunması (Örneğin, P0171 zayıf karışım), kalibrasyon ayarlarının benzin haritasına göre hassaslaştırılması.
d) Düşük Rölanti Performansı veya Devir Dalgalanması
Özellikle durduğunuzda veya boşta beklerken motor devrinin sabit kalmaması.
- Olası Nedenler: Vakum kaçakları, LPG hortumlarında çatlaklar, gaz filtresinin kirlenmesi, LPG regülatörünün basınç düşüşü yaşaması.
- Çözüm: Hortumların ve bağlantıların kontrolü, filtre değişimi, rölanti ayarlarının kontrolü.
4.2. Adım Adım Sorun Giderme (Sürücünün Yapabileceği Basit Kontroller)
Servise gitmeden önce şu basit kontrolleri yapabilirsiniz:
- Benzin Kontrolü: Aracın benzin deposunda yeterli yakıt olup olmadığını kontrol edin (LPG sistemi, marş basarken ve soğukken benzine ihtiyaç duyar).
- Filtre Değişim Tarihi: En son LPG filtrelerini ne zaman değiştirdiğinizi kontrol edin. Eğer 10.000-15.000 km’den fazla geçtiyse, sorun filtresel olabilir.
- Hortum Gözlemi: Kaputu açın ve LPG hortumlarında gözle görülür çatlak veya gevşek bağlantı olup olmadığını kontrol edin (Ancak sızıntıyı kendiniz gidermeye çalışmayın!).
- Geçiş Sıcaklığı: Motorun ideal çalışma sıcaklığına ulaştığından emin olun (genellikle motor sıcaklık göstergesi ortaya geldiğinde). Erken geçiş ayarı, tekleme yapmasına neden olabilir.
5. LPG Sisteminde Bakım Maliyetleri ve Periyodik Bakım Kılavuzu
LPG sistemi, düzenli bakım gerektiren bir ek donanımdır. Bakım ihmali, hem motor sağlığını riske atar hem de uzun vadede çok daha yüksek tamir masraflarına yol açar.
5.1. LPG Sistemi Bakımı Ne Zaman Yapılır?
LPG üreticileri ve teknik kılavuzlar, genellikle aşağıdaki periyotları önerir:
- Hafif Bakım (Filtre Değişimi): Her 10.000 ila 15.000 kilometrede bir zorunludur.
- Kapsamlı Bakım (Regülatör Kontrolü, Kalibrasyon): Her 30.000 ila 50.000 kilometrede bir veya yılda bir kez.
- Tank Değişimi: Yasal olarak LPG tanklarının ömrü 10 yıldır. Bu süreyi aşan tanklar, güvenlik riski oluşturur ve araç muayenesinden geçemez.
5.2. Tahmini Bakım ve Onarım Maliyetleri (Genel Aralıklar)
Fiyatlar, kullanılan markaya (örneğin, BRC, Lovato, Atiker vb.) ve aracın modeline göre büyük ölçüde değişecektir. Aşağıdaki rakamlar, Türkiye piyasası için sadece genel bir tahmin aralığı sunar ve kesin fiyat garantisi değildir:
| İşlem Adı | Gerekli Sıklık | Tahmini Maliyet Aralığı (Servis ve İşçilik Dahil) |
|---|---|---|
| LPG Filtrelerinin Değişimi (Sıvı ve Gaz Fazı) | 10.000 – 15.000 km | 500 TL – 1.500 TL |
| LPG Kalibrasyon ve Ayar (Yazılımsal) | 30.000 – 50.000 km | 600 TL – 1.800 TL |
| LPG Enjektör Tamir Takımı (Revizyon) | Gerektiğinde (Yüksek km’de) | 1.500 TL – 4.000 TL (Tek enjektör için 500-1500 TL) |
| LPG Regülatör (Beyin) Değişimi | Gerektiğinde (Yüksek km’de) | 4.000 TL – 10.000 TL |
| LPG Tank Değişimi (10 Yıl Sonunda) | 10 Yıl | 5.000 TL – 12.000 TL (Tank tipine göre değişir) |
Öneri: Bakım işlemlerinde her zaman aracınıza uyumlu orijinal veya eşdeğer kalitede parçalar kullanın. Ucuz filtreler veya regülatör revizyon kitleri, kısa sürede performansı düşürür ve ana motor bileşenlerine zarar verebilir.
5.3. LPG Tankının Güvenliği ve 10 Yıl Kuralı
LPG tankları, belirli bir basınca dayanacak şekilde özel olarak tasarlanır ve ECE R67 standartlarına uymak zorundadır. Ancak tankın malzemesi ve kaynak noktaları zamanla yorulabilir. Bu nedenle Trafik ve Ulaştırma Bakanlığı’nın belirlediği yönetmeliklere göre, LPG tanklarının ömrü 10 yıldır. 10 yılı dolan LPG tankları, periyodik araç muayenesinden kesinlikle geçemez ve hemen değiştirilmesi gerekir. Bu, güvenlik açısından asla ihmal edilmemesi gereken yasal bir zorunluluktur.
6. Hangi Araçlar LPG İçin Daha Uygundur?
LPG sistemi, her benzinli motora monte edilebilir, ancak bazı motor tipleri LPG ile çalışmaya diğerlerinden daha dayanıklıdır ve daha az risk taşır.
6.1. Motor Teknolojisine Göre Uyumluluk
a) Port Enjeksiyonlu Motorlar (Çok Noktalı Enjeksiyon – MPI)
Bu motorlar, LPG dönüşümü için en uygun ve en sorunsuz motor tipidir. Yakıt, emme manifolduna püskürtülür ve bu motorlarda subap yuvaları genellikle daha dayanıklıdır. Günümüzde birçok eski nesil atmosferik benzinli araç bu kategoriye girer.
b) Direkt Enjeksiyonlu Motorlar (GDI, TSI, TFSI, SkyActiv)
Bu motorlarda benzin, doğrudan yanma odasına püskürtülür. LPG gazı emme manifolduna enjekte edildiğinde, benzin enjektörleri soğutma ve temizleme işlevini yapamaz hale gelir ve zamanla tıkanır/bozulur. Bu yüzden Direkt Enjeksiyonlu (DI) motorlarda özel “LPG + Benzin” hibrit sistemleri kullanılır.
- DI Sistemler Nasıl Çalışır: Bu sistemlerde motor, belirli bir oranda (örneğin %10-20) benzin, geri kalanı LPG yakar. Bu benzin püskürtmesi, benzin enjektörlerinin soğuk kalmasını ve tıkanmamasını sağlar.
- Dezavantajı: Yüksek kurulum maliyeti ve benzin tüketiminin tamamen sıfırlanamaması.
c) Subap Hassasiyeti Yüksek Motorlar
Bazı Japon ve Kore üreticilerinin eski model motorları, daha yumuşak alaşımlı subap yuvalarına sahip olabilir. Bu motorlarda LPG’nin yarattığı yüksek sıcaklık ve yağlama eksikliği, subap yuvası erimesini (aşınmasını) hızlandırır. Bu tip araçlarda LPG kullanılıyorsa, subap ayarlarının ve yağlama sisteminin (valve care) kesinlikle aksatılmaması gerekir.
6.2. LPG Dönüşüm Kararı Verirken Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Yıllık KM Farkı: Eğer yılda 10.000 km’nin altında yol yapıyorsanız, LPG dönüşümünün yüksek maliyeti, yakıt tasarrufu ile amorti edilmekte zorlanabilir. Amortisman süresini hesaplayın.
- Motor Tipi: Direkt enjeksiyonlu motorlarda maliyet ve karmaşıklık artar. Port enjeksiyonlu motorlar daha az risklidir.
- Garanti: Sıfır araçlarda LPG dönüşümü, genellikle araç üreticisinin garantisini bozar. Montajı, üretici garantisini devam ettiren yetkili bayilerde yaptırmak önemlidir.
- Sertifikasyon: Montajı yapan servisin TSE ve ECE R67 standartlarına uygunluğundan emin olun.
7. LPG Kullanımında Sık Yapılan Hatalar ve Güvenlik İpuçları
LPG sistemi, doğru kullanıldığında son derece güvenlidir. Ancak kullanıcıların bilmeden yaptığı bazı hatalar, hem performansı düşürür hem de güvenliği tehlikeye atabilir.
7.1. Sık Yapılan Kullanıcı Hataları
Hata 1: Benzin Deposunu Boş Tutmak
LPG’li araçların sağlıklı çalışması için benzin deposunda her zaman minimum çeyrek depo benzin bulunması gerekir. Motor ilk çalıştırmada ve yüksek performans anlarında (bazı sistemlerde) benzin kullanır. Ayrıca benzin, benzin pompasını yağlar ve soğutur. Benzin pompasının susuz çalışması, kısa sürede arızalanmasına yol açar. Bu tamir, ciddi maliyet demektir.
Hata 2: Filtre Bakımlarını İhmal Etmek
LPG filtreleri, sistemin ömrünü belirleyen en ucuz parçalardır. Kirlenmiş filtreler, gaz akışını bozar ve bu durum LPG ECU’sunun karışımı ayarlamasını zorlaştırır. Motor, yanlış karışımla (genellikle zayıf) çalışmaya başlar ve yukarıda bahsedilen subap yuvası aşınması riski artar. Filtre değişimini asla ertelemeyin.
Hata 3: Performans İçin Kalibrasyonla Oynamak
Sürücülerin bir kısmı, daha iyi performans almak veya daha az yakıt tüketmek amacıyla kalibrasyon ayarlarıyla oynayarak motorun zayıf karışımla çalışmasını sağlar. Bu durum, anlık tasarruf sağlasa da, motor içindeki sıcaklığı yükselterek uzun vadede geri dönülmez hasarlara yol açar. Kalibrasyon ayarları sadece yetkili servis tarafından yapılmalıdır.
7.2. Güvenlik ve Emniyet İpuçları
- Koku Kontrolü: Aracın içinde veya dışında gaz kokusu alıyorsanız, derhal kontağı kapatın, sigara içmeyin ve havalandırın. En yakın yetkili LPG servisine gitmeden aracı çalıştırmayın.
- Kapalı Otopark Uyarıları: Türkiye’de yönetmelikler, LPG’li araçların kapalı otoparkların belirli katlarına girmesini kısıtlar. Bu kurallara uyun, gaz sızıntısı riski nedeniyle dikkatli olun.
- Tank Kontrolü: Tankınızın 10 yıllık ömrünün dolup dolmadığını kontrol edin. Eski tanklar, güvenlik standartlarını karşılamayabilir.
- Sertifika ve Ruhsat: LPG sisteminin ruhsata işli olduğundan emin olun. Yeni montaj veya tank değişimi sonrasında sızdırmazlık raporu alarak ruhsatınızı güncelleyin. Ruhsata işlenmemiş bir sistem muayeneden geçemez.
8. Ne Zaman Ustaya Gitmeli ve Servis Seçimi
LPG sistemleri karmaşık yazılımlar ve yüksek basınçlı parçalar içerir. Basit filtre değişimleri hariç, aşağıdaki durumlarda kesinlikle yetkili bir LPG servisine veya bu konuda uzmanlaşmış bir ustaya başvurmalısınız:
8.1. Kesinlikle Servis Gerektiren Durumlar
- Gaz Kaçağı Şüphesi: Araçta gaz kokusu varsa. Bu, en acil durumdur.
- Motor Arıza Lambası (LPG Modunda): Lambda sensörü okumaları veya karışım sorunları genellikle sadece özel yazılımlarla çözülebilir.
- Performans Düşüklüğü: LPG’de çekiş kaybı, hızlanmada gecikme veya düzensiz çalışma varsa, kalibrasyon kontrolü gerekir.
- Regülatör Sorunları: Regülatör (beyin) arızaları, basıncı doğru ayarlayamadığı için ciddi motor sorunlarına yol açabilir ve değişimi uzmanlık gerektirir.
- Tank Değişimi: 10 yıllık süresi dolan tankların değişimi sadece yetkili ve sertifikalı servislerce yapılabilir.
8.2. İyi Bir LPG Servisi Nasıl Seçilir?
LPG, can ve mal güvenliği açısından hassas bir konudur. Servis seçimi yaparken şu kriterlere dikkat edin:
- Sertifikasyon ve Yetki Belgesi: Servisin TSE hizmet yeterlilik belgesi ve montaj, bakım yapma yetkisi olmalıdır.
- Marka Yetkisi: Eğer aracınızdaki sistem belirli bir markaysa (BRC, Lovato, Landirenzo vb.), servisin o markanın yetkili bayisi olması, orijinal parça ve doğru yazılım kullanımını garanti eder.
- Deneyim: Özellikle direkt enjeksiyonlu (DI) motorlar veya subap hassasiyeti olan motorlar üzerine deneyimli bir usta bulun.
- Garanti: Yapılan işçilik ve kullanılan parçalar için garanti sunup sunmadıklarını kontrol edin.
Sonuç: Bilinçli Kullanım, Uzun Motor Ömrü
LPG sistemi, Türkiye’deki araç sahipleri için ciddi bir yakıt tasarrufu potansiyeli sunar. Ancak bu tasarrufun motor sağlığınızdan çalmaması tamamen sizin elinizdedir. Rehberimizde detaylıca açıkladığımız gibi, “LPG motora zararlı mı?” sorusunun cevabı büyük ölçüde Bakım, Kalite ve Kalibrasyona bağlıdır.
Unutmayın ki, benzin sistemine ek olarak çalışan LPG, ekstra bir sorumluluk demektir. Filtrelerinizi 10.000 – 15.000 km’de bir değiştirerek, regülatörünüzün basıncını kontrol ettirerek ve benzin deponuzu asla boş bırakmayarak, LPG’nin motorunuz üzerindeki olası negatif etkilerini minimuma indirebilirsiniz. Eğer bir sorunla karşılaşırsanız veya gaz kokusu alırsanız, zaman kaybetmeden yetkili bir LPG uzmanına başvurun. Bilinçli ve düzenli bakım, LPG’li aracınızın keyfini uzun yıllar sürmenizi sağlayacaktır.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
LPG Filtresi Ne Zaman Değişir ve Değiştirilmezse Ne Olur?
LPG filtreleri (hem sıvı hem de gaz fazı), genellikle her 10.000 ile 15.000 kilometrede bir değiştirilmelidir. Eğer filtreler değiştirilmezse tıkanır, bu da LPG enjektörlerine giden gaz akışını kısıtlar ve motorun fakir (zayıf) karışımla çalışmasına neden olur. Fakir karışım, yanma sıcaklığını artırır ve uzun vadede subap yuvalarına ve contalara zarar verebilir.
LPG’li Araçta Benzinin Bitmemesi Neden Önemli?
LPG’li araç, soğuk çalıştırmayı daima benzinle yapar ve çoğu modern sistem yüksek devirde kısa süre benzin takviyesi yapabilir. En önemlisi, benzin pompası depo içerisindeki yakıtla soğutulur. Eğer benzin biterse, pompa kuru çalışır, aşırı ısınır ve kısa sürede arızalanarak yüksek bir tamir masrafı çıkarır.
LPG Regülatörü Arızalanınca Ne Gibi Belirtiler Görülür?
Regülatör (beyin) arızalandığında en sık görülen belirtiler: Aracın LPG’ye zor geçmesi veya hiç geçmemesi, rölantide düzensiz çalışma, yakıt tüketiminin artması, soğuk havalarda tekleme ve motorun LPG’ye geçerken stop etmesidir. Regülatör, gazın basıncını ve sıcaklığını ayarladığı için bu parçadaki sorunlar tüm sistemi etkiler.
LPG Montajı Sıfır Aracın Garantisini Bozar Mı?
Genellikle evet. Çoğu araç üreticisi, motor üzerinde yapılan yetkisiz modifikasyonların (LPG montajı dahil) motor ve aktarma organları garantisini bozacağını belirtir. Ancak bazı markalar, kendi yetkili servisleri aracılığıyla yapılan ve garantiyi devam ettiren özel LPG dönüşüm seçenekleri sunabilir. Dönüşüm yapmadan önce garanti şartlarını kontrol etmek kritik öneme sahiptir.
LPG Sistemi Muayeneden Nasıl Geçer?
LPG sisteminin muayeneden geçebilmesi için: 1) Sistem ruhsata işlenmiş olmalı, 2) LPG tankının ömrü (10 yıl) dolmamış olmalı, 3) Sızdırmazlık raporu güncel olmalı ve 4) Sistemin ECE R67 standartlarına uygun olduğu tespit edilmelidir. Tank ömrü dolmuşsa, araç muayeneden kalır.
LPG Kullanımı Motor Yağını Nasıl Etkiler?
LPG, benzine göre daha temiz yanar ve karbon kalıntısı bırakmaz. Ancak daha yüksek yanma sıcaklığı, motor yağının termal strese daha fazla maruz kalmasına neden olabilir. Bu nedenle LPG’li araçlarda, üreticinin önerdiği spesifikasyonlara sahip, termal dayanıklılığı yüksek yağların kullanılması ve yağ değişim periyotlarına titizlikle uyulması önerilir.
